Engin lausn, aðeins spuni

"Engin lausn. aðeins spuni" er heiti leiðara Viðskiptablaðsins í dag. Finnst leiðarinn áhugaverður og eiga erindi til fleiri en bara lesenda Viðskiptablaðsins og ákvað því að birta hann:

Engin lausn, aðeins spuni 

Ríkisstjórnin hefur nú kynnt niðurstöður í samningaviðræðum við Breta og Hollendinga um Icesave-deiluna. Eftir átta mánaða samningaþref,þar sem núverandi ríkisstjórn stýrði viðræðunum meirihluta tímans, er árangurinn þessi:

Íslendingar eiga að taka á sig allar þær byrðar sem hin erlendu ríki krefjast en fá ekkert í staðinn sem talandi er um.

Ríkisstjórnin kynnir málið með þeim hætti að tæpast er hægt að tala um annað en spuna í því sambandi. Látið er að því liggja að ekki sé beint um ríkisábyrgð að ræða þar sem eignir Landsbanka og Tryggingasjóðs innstæðueigenda standi á móti skuldbindingunni og ríkið komi þar á eftir. Staðreyndin er hins vegar sú að ríkið hefur tekið á sig fulla ábyrgð á greiðslu 660 milljarða króna auk tiltölulega hárra vaxta. Ríkisstjórnin gerir sjálf ráð fyrir að eftir sjö ár lendi 170 milljarðar króna á ríkinu, en sú upphæð gæti orðið hærri eða lægri. Við þetta bætast vextir og upphæðin þá komin í 300-400 milljarða króna eftir því hve hratt greiðist inn á skuldina af eignum Landsbankans.

Upphæðin gæti orðið talsvert lægri, en verður tæpast minni en 100-200 milljarðar króna.

Skuldirnar hafa verið bornar saman við landsframleiðslu en það er samanburður sem segir lítið sem ekkert. Nær er að horfa á útflutning og innflutning. Allur vöruútflutningur í fyrra nam tæplega 470 milljörðum króna en vöruinnflutningur var yfir 500 milljarðar króna. Jafnvel þó að við hefðum ekki flutt inn neina bíla eða heimilistæki, svo dæmi séu tekin um vörur sem hefur snarlega dregið úr innflutningi á, hefði aðeins verið um 30 milljarða króna afgangur af vöruskiptunum.

Af þessum tölum má ljóst vera að skuldirnar sem ríkisstjórnin vill að Íslendingar axli vegna Icesave-málsins eru í senn óraunsæjar og óásættanlegar.

Því er haldið fram að skuldirnar séu ekki mikið áhyggjuefni þar sem þær eigi ekki að greiða fyrr en eftir 7 ár.

Þetta minnir óneitanlega mikið á kúlulánahugsunarháttinn sem tröllreið viðskiptalífinu á síðustu árum. Látið er að því liggja að þessar skuldir séu ekki raunverulegar þar sem ekki þurfi að greiða af þeim strax, en það er mikill misskilningur. Íslendingar munu þegar í stað finna mikið fyrir þeim í formi óhagstæðara gengis og lakari lánskjara.

Þó að ríkisstjórnin reyni að halda öðru fram þá munu allir sjá að Ísland getur ekki staðið undir þessum skuldum og að með þessum samningum er aðeins verið að fresta því að taka á vandanum.

Ekki skal lítið gert úr óbilgirni Breta og þeirri erfiðu stöðu sem ríkisstjórnin var í að þurfa að reyna að ná hagstæðum samningum við þá. Það afsakar hins vegar ekki að bjóða Alþingi Íslendinga nú upp á að samþykkja slíka afarkosti. Ríkisstjórninni bar að leita allra leiða til að losna undan því að taka á sig þessa ábyrgð, meðal annars með því að fara leið réttarríkisins.

Menn hafa leitað til dómstóla fyrir minni fjárhæðir.

Þá má einnig spyrja hvernig á því standi að ríkisstjórnin skuli sætta sig við að umræður um svo brýna þjóðarhagsmuni fari fram á milli embættismanna en ekki á milli æðstu ráðamanna.

Verkefnið sem ríkisstjórnin hafði var ekki að semja um vaxta- eða afborgunarskilmála, sem embættismenn hefðu út af fyrir sig getað rætt útfærslu á. Ríkisstjórnin átti að ræða við erlendar ríkisstjórnir – og þá ekki aðeins þá bresku og hollensku – um réttmæti þess að Íslendingar öxluðu þessar byrðar og um getu þeirra til þess. Þannig hefði mátt halda því til haga hvernig bresk stjórnvöld hafa leikið Ísland og hvílíku ranglæti Íslendingar hafa verið beittir. Ennfremur þeim mistökum sem Evrópusambandið hefur gert við reglusetningu.

Þessu hefðu forsætisráðherra, utanríkisráðherra og fjármálaráðherra átt að halda að erlendum kollegum sínum. Embættismenn ná ekki árangri um slíka hluti í viðræðum um vaxtaprósentur.

Ekki þarf að koma á óvart að stjórnarandstaðan á þingi hyggist greiða atkvæði gegn samningsdrögunum. Þá er ánægjuefni að sjá að í röðum stjórnarliða virðast vera þingmenn sem ekki ætla að taka flokkshagsmuni fram yfir þjóðarhagsmuni. Alþingi hlýtur að hafna þessum samningi og álykta um leið um að forystumenn ríkisstjórnarinnar taki málið upp við erlenda kollega sína og útskýri fyrir þeim að Íslendingar samþykki enga samninga sem kippa fótunum undan fjárhagslegu sjálfstæði þjóðarinnar.

Velur Samfylking ótvíræða ákveðni eða kattarþvott?

Tengsl Samfylkingar við ákveðna forkólfa gömlu bankanna og útrásarvíkinganna er þekkt. Nú reynir á hvort Samfylkingin í ríkisstjórn fer eftir ráðleggingum Evu Joly og gerir það sem þarf til þess að koma lögum yfir þá sem mögulega brutu lög og komu okkur á kaldan klaka - eða hvort um verður að ræða hálfkák og kattarþvottur.

Já, það verður spennandi hvernig Samfylkingin og ríkisstjórnin spilar úr stöðunni.

En hvernig sem það verður - þá er nauðsynlegt að almenningur geri sér grein fyrir því að Valtýr Sigurðsson er vandaður maður sem gegnt hefur stöðu sinni með ágætum - en að hann er náttúrlega bullandi vanhæfur vegna fjölskyldutengsla. Það er ekki hans sök!

 

Björn verður ríkissaksóknari

Fjölskyldur og fyrirtæki bera byrðarnar - ekki nýju bankarnir

Það verða ekki nýju bankarnir sem munu bera byrðarnar vegna hækkunar á greiðslum til Tryggingasjóðs innstæðueigenda til að gera sjóðinn betur í stakk búinn að mæta greiðslum vegna IceSave reikninganna sem ríkisstjórninn vill undirgangast.

Það eru heimilin og atvinnulífið sem munu bera byrðarnar í hærri vaxtamun og auknum gjöldum.

Bankarnir munu sjá um sig.

Nýju bankarnir bera byrðina

Katrín kjörkuð og ábyrg í málefnum LÍN á erfiðum tímum

Katrín Jakobsdóttir menntamálaráðherra sýnir kjark og tekur ábyrga afstöðu til Lánasjóðs íslenskra námsmanna á erfiðum tímum. Það er því miður ekkert svigrúm til að lækka grunnframfærslu sjóðsins.

Þá er hugmynd hennar um mögulegar tilfærslur úr atvinnuleysistryggingarsjóði yfir til LÍN afar áhugaverðar - því fátt er betri fjárfesting á krepputímum en menntun.

Það má einnig velta því upp hvort fólk sem verður atvinnulaust geti ekki haldið atvinnuleysisbótum fyrstu önnina í námi og fari síðan á námslán. Það ýtir undir virkni hinna atvinnulausu og gefur þeim kost á að fjárfesta í sjálfum sér á meðan atvinnuástandið er eins slæmt og raun ber vitni.

Þá verður Lánasjóðurinn að breyta reglum sínum á þann veg að fólk sem verið hefur í góðum tekjum - en missir vinnuna - hafi tök á því að hefja nám og að námslán skerðist ekki vegna fyrrum góðra tekna.

Ég hef trú á að Katrín lendi þessum málum á eins farsælan veg og unnt er - en minni á að lykillinn að góðum lausnum í erfiðu ástandi er þverpólitísk samvinna.

Ekkert svigrúm til hækkana

Framsókn á einungis tvo kosti í Kópavogi

Gunnar Birgisson bæjarstjóri í Kópavoku verður að víkja í kjölfar áfellisdóms Delooitte um óeðlileg viðskipti Kópavogsbæjar við bæjarstjóradótturina.

Fyrir Framsóknarmenn eru tveir kostir í stöðunni. Krefjast afsagnar Gunnars Birgissonar sem bæjarstjóra og halda áfram samstarfið við Sjálfstæðisflokkinn í kjölfar afsagnar bæjarstjórans eða að slíta samstarfinu.

Flóknara er það ekki!

Gunnar segir lög ekki brotin

Eftirsjá af Þorsteini Pálssyni af Fréttablaðinu

Það er eftirsjá af Þorsteini Pálssyni sem ritsjóri Fréttablaðsins. Þorsteinn hefur gegnum tíðina ritað fjölmarga góða og og ég vil segja merka leiðara í blaðið. Leiðara sem hafa haft jákvæð áhrif á þjóðfélagsumræðuna.

Það er því gleðiefni að Þorsteinn muni áfram skrifa greinar um stjórnmál og þjóðfélagsmál í Fréttablaðið og á fréttavefinn Vísi.

Ég þess fullviss að metnaður Þorsteins um að reka vandað og trúverðugt blað hafi skipt miklu máli fyrir Fréttablaðið. Af gefnu tilefni óttast ég að það gæti myndast pólitísk slagsíða á Fréttablaðinu í kjölfarið - en vona að ristjórinn sem eftir situr hafi metnað til þess að svo verði ekki.

Reyndar má Jón Kaldal ritstjóri eiga það að hann hefur einnig mikinn faglegan metnað. Spurningin er bara hvort hann hafi stjórn á pólitískum blaðamönnum sínum.

Þorsteinn hættir sem ritstjóri

Gufusnakkið komið í efnahagstillögur Sjálfstæðisflokksins

Maður verður alltaf dálítið súr þegar hugmyndir sem við félagarnir í gufuklúbbnum höfum talað um í margar vikur eða mánuði í gufunni dúkka upp annars staðar - áður en við komum þeim á framfæri sjálfir.

En auðvitað eigum við bara að vera ánægðir - það hlýtur að vera vit í því sem við höfum verið að ræða ef öflugir stjórnmálaflokkar eru okkur sammála!

Sjálfstæðisflokkurinn leggur nú fram tillögu sem við höfum verið að velta fyrir okkur í gufunni frá því í nóvember. Það er að skattleggja lífeyrissjóðsgreiðslur við inngreiðslu í lífeyrissjóði en ekki við útgreiðslu eins og nú er.

Slíkt skapar ríkissjóði tugmilljarða tekjur nú þegar við þurfum svo sárlega á þeim að halda.

Sjálfstæðisflokkurinn orðar þetta svona:

"Þá verði skoðað í samvinnu við aðila vinnumarkaðarins að gera kerfisbreytingu á skattlagningu lífeyrissjóðsgreiðslna til að afla ríkissjóði frekari tekna. Þannig verði inngreiðslur í lífeyrissjóð skattlagðar í stað útgreiðslna eins og nú er. Þessi aðgerð gæti aflað ríkissjóði allt að 40 milljarða króna viðbótartekna án þess að skerða ráðstöfunartekjur launþega og eftirlaunaþega."

Þótt hugmyndin sé góð þá eru ákveðnir meinbugir á henni. Í fyrsta lagi minnkar ávöxtun lífeyrissjóðanna sem nemur ávöxtun á fjárhæð skattsins af inngreiðslunni og í annan stað þá nýtist ekki skattafrádráttur fólks við útgreiðslu lífeyrisins.

Það fyrra er erfitt að leysa. Það síðara er einfaldara að leysa.

Góð tillaga í stöðunni eins og hún er í dag.

Reyndar væri besta að innheimta skattgreiðslur af því sem þegar er í sjóðunum strax!

Sjálfstæðisflokkurinn leggur fram efnahagstillögur

Ríkisstjórnin feti í fótspor Framsóknarmannsins Obama

"Barack Obama, forseti Bandaríkjanna, segist eiga von á því að geta búið til eða verndað um 600.000 störf næstu 100 daga með því að hraða 10 stórum framkvæmdum og verkefnum." segir í frétt Morgunblaðsins. 

Aðiljar vinnumarkaðarins eru einmitt að leggja fram sambærilegar tillögur hér á Íslandi. Ríkisstjórnin á að verða við tillögum atvinnulífsins og taka Obama sér til fyrirmyndar í atvinnuuppbyggingu til að berjast gegn atvinnuleysinu.

Reykjavíkurborg hefur þegar tekið slíkt mikilvægt skref.

Obama ætlar að skapa eða vernda um 600.000 störf

Vonin felst í aðiljum vinnumarkaðarins og samvinnu í stað sundrungar

Vonin felst í aðiljum vinnumarkaðarins sem virðast þeir einu sem hafa döngun til þess að takast á við efnahagsástandið með samvinnu atvinnurekenda og verkalýðshreyfingar. Nú ríður á að ríkisstjórnin leggi sitt lóð á vogarskálarnar og tryggi atvinnuskapandi aðgerðir til að efnahagslífið stöðvist ekki alveg.

Það eru jákvæðar fréttir að ríkisstjórnin skuli hafa kallað stjórnarandstöðuna að því erfiða verkefni að skera niður í ríkisrekstri því samvinna ríkistjórnar, stjórnarandstöðu, atvinnulífsins og annarra hagsmunasamtaka er nauðsynleg til þess að vinna okkur út úr vandanum.

Ríkisstjórnin hefur því loksins lært af vinnubrögðum Framsóknarmanna og Sjálfstæðismanna í borgarstjórn sem leituðu til minnihlutans í borgarstjórn um það erfiða verkefni að draga úr útgjöldum borgarinnar vegna efnahagsástandið.

Það er vonandi að stjórnarandstaðan læri af vinnubrögðum VG og Samfylkingar um að taka þátt í slíkri samvinnu.

Við erum búin að sjá árangur þessarar samvinnu meirihluta og minnihluta í borgarstjórn. Við viljum sjá sambærilegan árangur í landsstjórninni.

Þegar eðlileg átök um IceSave samninginn er að baki - þá verða allir að leggjast á eitt og vinna saman. Svo einfalt er málið.

Tillögur tilbúnar um atvinnumál

IceSave "lausn" ríkisstjórnarinnar IceSave aðferð Landsbankans?

Er IceSave "lausn" ríkisstjórnarinnar endurtekning á IceSave aðferð Landsbankans?

Ég hafði reyndar ekki pælt í því - fyrst og fremst haft efasemdir um háa vexti og því að Íslendingar afsöluðu sér rétt til gerðardóms - fyrst menn vildu á annað borð ganga frá málinu á þeim nótum sem ríkisstjórnin gerði - þvert á digurbarkalegar yfirlýsingar Steingríms J.

En Sigmundur Davíð Gunnlaugsson bendir á það í pistli sínum á Eyjunni að ríkið fer í samninga um IceSave á sömu forsendum og Landsbankinn fór í IceSave verkefnið!!!

Athylgisverð nálgun eins og sjá má:

"Stóra kaldhæðni þessa máls er sú að með Icesave-samningnum ætlar íslenska ríkið að gera nákvæmlega það sama og Landsbankinn gerði með stofnun Icesave-reikninganna.

Reikningarnir voru stofnaðir sem viðbrögð Landsbankans við fjármögnunarvanda. Menn vildu fresta vandanum í von um að ástandið mundi lagast og bankinn geta staðið undir skuldbindingum sínum í framtíðinni, þrátt fyrir háa vexti. Bankinn tók því á sig gríðarlega miklar nýjar skuldbindingar og stofnaði þannig til óforsvaranlegrar áhættu fyrir innistæðueigendur (en þó í þeirri trú að ástandið mundi lagast og eignir bankans hækka nóg í verði til að geta staðið undir skuldbindingunni). Það gerðist ekki og vandinn varð fyrir vikið margfalt meiri heldur en hann hefði verið ef örþrifaráðið hefði ekki verið reynt.

Nú ætlar íslenska ríkið að endurtaka leikinn og skuldsetja sig verulega nema hvað í stað innistæðueigenda er verið að skuldsetja alla Íslendinga og setja efnahagslega framtíð þjóðarinnar í hættu."

Greinin í heild er hér http://sigmundurdavid.eyjan.is/

 

Skriflegt samkomulag í október