Íbúðalánasjóður stofni dótturfélag í hlutafélagsformi um íbúðalán bankanna!

Það er farsælast að Íbúðalánasjóður stofni dótturfélag í hlutafélagsformi um íbúðalán bankanna en setji þau ekki undir sama hatt og hefðbundin íbúðalán sjóðsins. Fyrir  þessu má færa ýmis rök.

Það er ekki ástæða til að hætta mikilvægu jafnvægi sem ríkir í fjárstýringu núverandi lánasafns Íbúðalánasjóðs. Rík áhersla hefur verið lögð á að afborganir af lánum Íbúðalánsjóðs haldist í hendur við greiðslur Íbúðalánasjóðs af fjármögnunarlánum sjóðsins. Með öðru öðrum orðum þá er beint samband á milli lengdar og ávöxtunarkröfu fjármögnunarlána og útlána Íbúðalánasjóðs.

Bankarnir lentu hins vegar meðal annars í krísu vegna þess að langtímalán þeirra á tiltölulega lágum vöxtum voru fjármögnuð með skammtímalánun. Nú síðustu mánuði gátu bankarnir ekki endurfjármagnað langtímaútlán sín á tiltölulega lágum vöxtum með nýjum lánum á sambærilegum vöxtum eða lánum yfirleitt!

Núverandi útlán Íbúðalánasjóðs eru einsleit. Þau eru verðtryggð annúitetslán með föstum vöxtum  í íslenskum krónum. Fjármögnun þeirra er einnig einsleit. Verðtryggð íbúðabréf í íslenskum krónum.

Íbúðalán bankanna eru hins vegar margskonar. Verðtryggð annuitetslán í íslenskum krónum til langs tíma með föstum vöxtum, verðtryggð lán í íslenskum krónum með rétti til breytinga á vöxtum á 5 ára fresti og ýmsar útfærslur á erlendum lánum.

Þá er ekki ljóst hvernig og á hvaða kjörum þessi lán verða tekin yfir. Það er ákvörðunarefni út af fyrir sig, eins og talsmaður neytenda hefur bent á í pistli: Hagur neytenda verði tryggður við yfirtöku á erlendum íbúðarlánum

Ef Íbúðalánasjóður tekur þessi lán yfir þá verður núverandi jafnvægi í fjárstýringu fyrir bí og sjóðurinn veikist í kjölfarið.

Íbúðalánasjóður er hreint ríkisfyrirtæki með öllum þeim réttindum og skyldum sem því fylgir.

Þótt stór hluti fjármálakerfisins verði ríkisvæddur á næstu vikum og mánuðum til þess að bjarga efnahagslífi þjóðarinnar, þá verðum við að líta til lengri framtíðar. Það er engin ástæða til þess að hafa öll íbúðalán landsmanna í ríkisfyrirtæki og með ríkisábyrgð um alla framtíð.

Við hljótum því að miða aðgerðir okkar við að ríkið muni aftur draga sig til hlés í fjármálalífinu, en tryggi þess í stað tryggar og öruggari leikreglur á þeim markaði. Mikilvægt skref í endurreisn fjármálamarkaða og hlutabréfamarkaðar getur verið endurkoma bankanna á íbúðalánamarkaði.

Ein leið gæti einmitt verið sú að endurreistir bankar kaupi hlut í dótturfélagi Íbúðalánasjóðs þótt ríkið haldi meirihluta sínum um einhverja hríð. Slíkt fyrirtæki í sameiginlegri eigu ríkisfyrirtækisins Íbúðalánasjóðs og bankanna gæti í framtíðinni orðið traustur fjármögnunaraðili fyrir vönduð íbúðalán á Íslandi án beinnar ríkisábyrgðar.

Rökin fyrir því að Íbúðalánasjóður stofni dótturfélag í hlutafélagsformi um íbúðalán bankanna eru fleiri - en ég læt staðar numið hér að sinni.

 

Ernst&Young tekur yfir