Hálfsannleikur hjá Jóhönnu um fasteignalánamarkaðinn!

Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra féll í þá gryfju á Alþingi í dag að horfa ekki á fasteignalánamarkaðinn sem eina heild - heldur bera einungis saman útlán Íbúðalánasjóðs milli ára - en sleppa alveg þætti bankanna sem höfðu stóra markaðshlutdeild á síðasta ári - en langtum minni núna. Einnig horfir Jóhanna fram hjá gjaldeyrislánunum sem voru mikil í fyrra en nánast engin í ár.

Þá gleymir Jóhanna að minnast á það að á undanförnum mánuðum hefur miklu stærri hluti útlána Íbúðalánasjóðs verið leiguíbúðalán en áður.  Í mars voru lán Íbúðalánasjóðs til leiguíbúðalána um 900 milljónir - svipað og heildarfjárhæð íbúðalána bankakerfisins.

Það þýðir að raunverulegur fasteignamarkaður þar sem einstaklingar eru að festa kaup á íbúð hefur dregist enn meira saman en ætla mætti við fyrstu sýn.

Tölur frá Fasteignamati ríkisins staðfesta það!

Það er rétt að Íbúðalánasjóður er að lána svipað og undanfarin ár - enda er sannleikur málsins sá að Íbúðalánasjóður hefur lánað á svipuðum nótum allt frá stofnun árið 1999 - þrátt fyrir að heildarumfang eða verðmæti fasteignamarkaðarins hafi aukist um að líkindum 160% á tímabilinu!

Það eru hins vegar öfgafullar sveiflur í útlánum bankanna frá því þeir komu inn á fasteignalánamarkaðinn sem skekkja myndina. hafa ber í huga að bankarnir drógu sig út af markaði með lán í íslenskum krónum í janúar og febrúar í fyrra  - þegar þeir héldu gjaldeyrislánum að viðskiptavinum sínum.  Staða gjaldeyrislána bankanna til íbúðakaupa stóðu í 35 milljörðum í árslok 2007 - þannig að hlutdeild bankanna í raunverulegum íbúðalánum í fyrra var miklu mun meiri en fram koma í upplýsingum um íbúðalán í íslenskum krónum.

Slíkum gjaldeyrislánum er ekki fyrir að fara í ár - eins og allir vita - þannig að sveiflan er enn meiri en eftirfarandi tölur sýna!

Íbúðalánin í janúar til febrúar í ár voru einungis á bilinu 3,5  milljarðar og 4,5 milljarðar í mars.  Stór hluti þess eru leiguíbúðalán og fokheldislán til byggingaraðilja. Þá var mjög stór hluti lánanna í febrúar í ár leiguíbúðalán og fokheldislán til byggingaraðilja. 

Markaðurinn í mars í fyrra var 9.2 milljarðar - og þá eru ekki talin gjaldeyrislán - sem gætu numið 2 - 4 milljörðum til viðbótar! 

Þetta er sannleikur málsins - sem Jóhönnu yfirsást. Geri ráð fyrir því að hún hafi ekki haft tíma til að setja sig að fullu inn í málið vegna tímaleysis.

Reyndar hafa mistök í skýrslugerð bankanna til Seðlabanka vegna marsmánaðar aðeins ruglað tölfræðina - en breytir líklega engu heildarniðurstöðun - eiginlegur fasteignamarkaður er afar kaldur!

Við skulum líta á þróun frá því í janúar 2007 til að sjá þetta svart á hvítu.

Undirstrikað skal að þetta er einungis íbúðalán í íslenskum krónum - ekki gjaldeyrislán sem voru stór hluti útlána bankanna í fyrra - en nánast engin núna!

	Íbúðalána sjóður	Bankar	Lán alls	Hlutfall banka
Jan-07	4.240.845	2.658.026	6.898.871	38,53%
Feb-07	4.407.801	3.729.031	8.136.832	45,83%
Mar-07	4.922.096	4.337.028	9.259.124	46,84%
Apr-07	5.252.830	4.521.377	9.774.207	46,26%
May-07	5.954.898	5.524.919	11.479.817	48,13%
Jun-07	7.198.778	6.313.610	13.512.388	46,72%
Jul-07	6.349.597	8.168.087	14.517.684	56,26%
Aug-07	5.355.567	6.757.901	12.113.467	55,79%
Sep-07	5.573.798	4.468.802	10.042.600	44,50%
Oct-07	6.600.772	4.354.885	10.955.657	39,75%
Nov-07	6.817.870	3.552.284	10.370.154	34,25%
Dec-07	5.152.631	1.761.476	6.914.107	25,48%
Jan-08	4.503.579	850.310	5.353.889	15,88%
Feb-08	2.377.726	1.071.090	3.448.816	31,06%
Mar-08	3.608.348	918.137	4.526.485	20,28%

Svipuð útlán Íbúðalánasjóðs og í fyrra